با توجه به پیچیدگی روابط بین سطوح اثرگذار بر کیفیت محیط مسکونی، رفتارشناسی علل تغییر کیفیت محیط را براساس رویکرد سیستمی میتوان توضیح داد. در این پژوهش با کمک مدل سازی سیستمی در برنامه های رایانه ای و تحلیل منابع، مکان منابع، فعالیت ها و همچنین استخراج پارامترهای تاثیرگذار بر ایمنی شهری در فرایند رشد کالبدی شهر با استفاده از روش برنامه ریزی منابع مکانی مورد تحلیل قرار می گیرد و در این راستا مکان منابع و فعالیت ها در برنامه ریزی محوریت پیدا می کند. در این روش برنامه ریزی که مبتنی بر دنیای واقعی است؛ اطلاعات جمع آوری و با استفاده از نقشه های پایه ای بروز شده، کلیه اطلاعات به مکان اشیاء دنیای واقعی منظم می گردند و تحلیل داده ها با مدل هایی صورت میگیرد که اساسا درآنها بعد مکانی بعنوان یکی از ابعاد مهم در مدل تلقی می شود و براساس بعد مکانی یا محل استقرار عوارض، اشیاء، فعالیت های انسانی و سایر اطلاعات مورد نظر، مدل تحلیل و برنامه ریزی شکل میگیرد. اساس برنامه ریزی منابع مکانی، مشاهدات صحیح و بروز و مدل های تحلیلی و منطقی قابل محاسبه می باشد که جهت بررسی فرضیه ها نخست با جمع آوری اطلاعات از طریق متون و منابع کتابخانه ای و در ادامه از طریق کار میدانی با برداشت کالبدی فعالیت های موجود در منطقه 4 شهر رشت به تفکیک محلات، به بستر مناسبی جهت شناخت و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده در سطح بندی مطلوبیت در محلات منطقه (4) شهر رشت دست یافت.

در معماری و شهرسازی امروز تمایل بر این فرض است که سازماندهی های فضایی منتج از طراحی های منظم کالبدی، می توانند جوابگو و یا جانشین نظم کالبدی سازماندهی های فضایی منتج از ساختار های ذهنی استفاده کنندگان آن فضاها باشند - طراحی های کالبدی که بر اساس نظریه های عمومی نظم دهی از قبیل فرم های هندسی، قرینگی، همانندی، تکرار، ریتم و یا غیره بنا می شوند. لیکن، مفاهیم "سازماندهی منظم کالبدی" (order) و "سازماندهی کالبدی با نظم ساختاری" (structure) همانند هم نیستند. جوامع، نظم های ساختاری خویش - اعم از "ذهنی" و "کالبدی"- را تنها در طول "زمان" در می یابند. لذا، در حالی که یک سازماندهی کالبدی به ظاهر نامنظم ولی ساختاری می تواند برای استفاده کنندگانش خوانا و گویا باشد یک ترکیب بندی حجمی (composition) صرفا با نظم کالبدی بالا می تواند بسیار نامفهوم و نامشخص باشد. این نکته به آن اشاره می کند که "اصول کاربردی" عملکرد ساختارهای محیط - که دایما تابع "ارتباطات و مبادلات روزمره زندگی اجتماعی" هستند - تنها توسط "اصول سمبلیک" نظم ساختارهای محیط - که عملا تابع "تولیدات اجتماعی فضا در طول زمان" هستند - کنترل و توسعه می یابند، و هر دوی این اصول چه "کاربردی" و چه "سمبلیک" در فقدان دیگری قادر به ارزیابی و تکامل یکدیگر نیستند.با این بیان، در جستجو و پژوهش برای مفهوم نظم ساختاری، چه در روند تولید محیط کالبدی و چه تغییرات آن، "زمان" و "اطلاعات مبادله شده" نقش بنیادینی بازی می کنند. به این معنا، نظم ساختارهای کالبدی مسوولیت انتقال نظم ساختارهای ذهنی جوامع خود را در "طول زمان" دارا می باشد. لیکن، این انتقال زمانی صورت می گیرد که دو روند تجرید (abstraction) و تبلور (crystalization) سمبولیک "اطلاعات" (information) و "فرضیات فی ما بین اطلاعات" (hypothesis) محیط، به موازات هم در طول زمان عمل نمایند. این انتقال، در روند تجرید و تبلور ساختارهای کالبدی، دو بعد "عناصر کالبدی" (elements) و "روابط فی مابین عناصر کالبدی" (relations) در فضا را شامل می گردد. در این راستا، نوشتار حاضر تاکید دارد که تنها با توجه به روند تکاملی روابط ساختاری این عناصر و اجزای پراکنده در فضای کالبدی است که می توان سمبل هایی از بیان حجمی اتحادی از خود (self)، مکان (place) و محیط (environment) را در مراکز ساختارهای کالبدی - از جمله مراکز کالبدی اسلامی ایرانی - محفوظ و "پویا" نگاه داشت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پیمایش های اجتماعی همواره یکی از مهم ترین ابزار های پژوهشی جامعه شناسان برای گردآوری اطلاعات از جمعیت های وسیع بوده است. مشکل اصلی در پیمایش ها «پاسخ درست گرفتن» از جمعیت پاسخگویان است که ممکن است در شرایطی قرار بگیرند که پاسخ درست یا حقیقی خویش را کتمان نموده و در عوض، پاسخی ارائه دهند که از حیث عرفی، پاسخ موجه و مقبول محسوب می شود. این نوع پاسخ، در روش شناسی تحقیقات پیمایشی به عنوان مهم ترین نوع خطای پاسخگویان محسوب گردیده و به نام «تورش مطلوبیت اجتماعی» مشهور شده است. در این مقاله، نتایج تورش مطلوبیت اجتماعی در تحقیقات پیمایشی بررسی شده و منابع و سازوکارهای تولیدکننده آن تشریح شده است. همچنین، دیدگاهی نظری برای تبیین این تورش مورد تحلیل قرار گرفته است. سپس، به مسئله موضوعات یا سؤالات حساس در پیمایش ها پرداخته شده که یکی از مهم ترین منابع تورش مطلوبیت اجتماعی است. در همین راستا، به یکی از تکنیک های مهم برای حذف یا کاهش تورش مطلوبیت اجتماعی در هنگامی که با موضوعات حساس سروکار داریم، اشاره شده که طرح پرسش ها به صورت غیرمستقیم و معطوف به «دگران عام» است. انتظار نظری رویکرد معطوف به تورش مطلوبیت اجتماعی آن است که پاسخگویان، به طور متوسط، خودشان را مثبت تر از دگران عام ارزیابی خواهند نمود. وارسی تجربی انتظار نظری مذکور با 12 گویه مربوط به مقیاس «رعایت ارزش های اخلاقی» در یک پیمایش ملی با نمونه 4620 نفری از پاسخگویان صورت پذیرفت که تمامی یافته ها به طرز فوق العاده ای با انتظار نظری یادشده، همخوانی داشت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

جوامع روستایی ارتباط تنگاتنگی با محیط پیرامون خود دارند که بسیاری از ویژگی های آن ها منجر به توسعه کارآفرینی و تقویت اقتصاد روستایی می گردد و بعضی دیگر، توسعه کارآفرینی را با محدودیت مواجه ساخته، پیشرفت اقتصادی را به تأخیر می-اندازند. با توجه به اثرات محدودیت های کالبدی و زیست محیطی بر توسعه کارآفرینی در روستاهای پیرامونی مرز و تالاب بین المللی هامون، هدف پژوهش حاضر، تحلیل اثرات این محدودیت ها در روستاهای بخش قرقری شهرستان هیرمند می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است که در آن از روش اسنادی برای بررسی سوابق و تبیین مسئله و از روش پیمایشی (با ابزار مصاحبه و تکمیل پرسشنامه) برای جمع آوری داده های مورد نیاز در سطح روستا استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوارهای ساکن در محدوده موردمطالعه می باشد که با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در محدوده موردمطالعه و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 348 نمونه برای تکمیل پرسشنامه های تحقیق محاسبه گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی، مدل ARAS و نرم افزارهای SPSS، Choice Expert و ArcGIS انجام گردیده است. نتایج مدل ARAS در بررسی شدت محدودیت های کارآفرینی در روستاهای موردمطالعه نشان می دهد که محدودیت های کالبدی در 6/58 درصد از روستاها و محدودیت های زیست محیطی نیز در 9/68 درصد از روستاها در سطح شدید یا بسیار شدید می باشد. همچنین بر اساس نتایج آزمون فریدمن، محدودیت های ناشی از وجود دیوار مرزی با میانگین 487/0 و محدودیت دسترسی به منابع آب با میانگین 393/0 به ترتیب بالاترین محدودیت های کالبدی و زیست محیطی را در بین محدودیت های متنوع در هر بعد به خود اختصاص می دهند.

در این تحقیق برای ارزیابی عملکرد پایدار بانک، از چارچوبی بر پایه رویکرد مطلوبیت چندگانه ارائه شده توسط ریبی و همکاران، استفاده شده است و سعی شده عملکرد بانک از دیدگاه هر یک از گروه های ذینفع و با در نظر گرفتن معیارهای گوناگون مدنظر آنان ارزیابی گردد. از این منظر یک بانک پایدار، بانکی است که به سطح معینی از رضایت کلی برای همه افراد و گروه های ذینفع خود دست یابد. در این تحقیق، به دو سؤال اساسی پاسخ داده شده است: کیفیت عملکرد بانک های مورد مطالعه براساس معیارهای مدنظر هر یک از گروه های ذینفع چگونه است؟ و عملکرد پایدار بانک های مورد نظر، براساس تابع مطلوبیت چند شاخصه چگونه است؟ برای سنجش عملکرد بانک، چهار گروه ناظران، سهام داران، مشتریان و مدیران-کارکنان به عنوان ذینفع تعیین شده اند که با استفاده از تابع مطلوبیت چند شاخصه میزان رضایت هر یک از آنان و در نهایت پایداری هر بانک برآورد گردیده است. طبق نتایج به دست آمده از میان بانک های مورد مطالعه، بانک ملت پایدارترین بانک ایران بوده است. پس از آن بانک های تجارت، صادرات، پارسیان، پاسارگاد و اقتصادنوین به ترتیب رتبه های دوم تا ششم را به خود اختصاص داده اند. نتایج نشان می دهد بانک های خصوصی شده طبق اصل 44 از پایداری بیش تری نسبت به بانک های از ابتدا خصوصی برخوردار بوده اند.